Αποκλειστική Συνέντευξη Χρήστος Δήμας: “Οι καλές ταινίες δεν έχουν σύνορα και αντέχουν στον χρόνο”.

Ο πολυβραβευμένος Έλληνας σκηνοθέτης Χρήστος Δήμας δημιουργός της ταινίας “Νήσος”, καθώς και των “Μαγικός καθρέφτης”, “Amore mio”, “Το δαχτυλίδι της φωτιάς”, “Η Μεγάλη Χίμαιρα”, “Ακάλυπτος”, “Poker face” και άλλων πολλών επιτυχιών. Τον ξανά συναντήσαμε μετά από 4 χρονιά και μίλησε αποκλειστικά στο greekaffair.gr και στον Κυριάκο Τσικορδάνο σε μια συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης.

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ

Γεννήθηκε στην Ελευσίνα το 1969. Σπούδασε πολιτικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και παρακολούθησε σεμινάρια SOURCES κινηματογραφίας στη Φινλανδία και την Ολλανδία. Έχει εργαστεί ως βοηθός σκηνοθέτης στην Αμερική και σε ταινίες μεγάλου μήκους γνωστών ελλήνων σκηνοθετών. Έχει εργαστεί ως σεναριογράφος και σκηνοθέτης στη σειρά του ALPHA “Κόκκινος Κύκλος” σε συνεργασία με τον Πάνο Κοκκινόπουλο. Έχει συγγράψει τα βιβλία “Βερόνικα” (1993) και “Ακροβάτες του Κήπου” (1995).

ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ

1995, ΕΝΑΣ ΟΥΡΑΝΟΣ ΓΕΜΑΤΟΣ ΑΣΤΕΡΙΑ, Super 16mm, έγχρωμη, 20′

1997, TENDER, 35mm, έγχρωμη, 12′

1998, ΑΝΑΣΑ, 35mm, έγχρωμη, 21′

Διάκριση του ΥΠΠΟ,

Βραβείο Κοινού στο Τορόντο,

Βραβείο σκηνοθεσίας και β’ γυναικείου ρόλου, Μήλος,

Βραβείο καλύτερης ταινίας μικρού μήκους, Τορόντο

1999, ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΣ, 35mm, έγχρωμη, 23′

Β’ βραβείο, Φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους Δράμας,

Α’ κρατικό βραβείο από το ΥΠΠΟ,

Βραβείο καλύτερης ταινίας, Μιλγουόκι

2001 ΑΚΡΟΒΑΤΕΣ ΤΟΥ ΚΗΠΟΥ 35mm, έγχρωμη, 105`Κρατικά Βραβεία Υπουργείου Πολιτισμού 2001Βραβείο Καλύτερης Ερμηνείας β` Γυναικείου Ρόλου (Θέμις Βαζάκα)

2003, ΣΧΕΔΟΝ ΠΟΤΕ – 1ος κύκλος, τηλεοπτική σειρά

2009, ΝΗSOS, 35mm, έγχρωμη, 97′

2013, ΑΚΑΛΥΠΤΟΣ, 35mm, έγχρωμη, 92′

2015, AMORE MIO, DCP, έγχρωμη, 95′

2016 Μαγικός Καθρέπτης  (3D) έγχρωμη

Χρήστο μετά από τρία χρονιά τα ξαναλέμε εδώ στο greekaffair.gr

Χαίρομαι που ξανασυναντιόμαστε. Τρία χρόνια και μέσα μου νοιώθω σα’ να έχουν περάσει δέκα… γερνάω εγώ…. μικραίνεις εσύ.

Υπερβάλλεις λίγο Χρήστο  (Γέλια)

Για πες μας τώρα που σε πετυχαίνω σήμερα;

Αθήνα… σε έναν μικρό πανικό αν και έλεγα ότι θα φρέναρα μετά τις γιορτές τελικά δεν μου προκύπτει. Αθήνα Ελευσίνα και περίχωρα…

Ήσουνα ένα αγόρι που γεννήθηκε στην Ελευσίνα μια πόλη εργατούπολη, με ένα περιβάλλον μεσοαστικό και βαθιά συντηρητικό. Ποιες είναι η αναμνήσεις σου από τα παιδικά σου χρόνια; Είναι όμορφες ή άσχημες;

Γεννήθηκα και μεγάλωσα Ελευσίνα. Είχα την τύχη να παίζω κρυφτό στον λόφο των αρχαίων της πόλης και αμπάριζα στο λιμάνι στους γερανούς. Είχα μια ευτυχισμένη παιδική ηλικία σε μια πόλη που ή θα σε συνθλίψει ή θα σου δώσει δύναμη. Όταν ήμουν στα 20 ήθελα να φύγω με έπνιγε. Τώρα στα σχεδόν 50 επιστρέφω με αγάπη και αίσθημα νόστου. Ίσως όμως έπρεπε να έφευγα ώστε να επιστρέψω με άλλο βλέμμα στο τι είναι αυτή η πόλη τελικά και τι αποτύπωμα έχει αφήσει μέσα μου.

Είχες την τύχη να γεννηθείς την δεκαετία του 60. Θα ήθελα να σε ρωτήσω, θεωρείς τον εαυτό σου πιο τυχερό η πιο άτυχο από τα σημερινά παιδιά, που μεγαλώνουν σε σχέση με της εποχή εκείνοι;

Βασικό είμαι παιδί του ’70. Μεγάλωσα σε μια εποχή όπου όλοι νομίζανε ότι η Ελευσίνα ήταν Κρανίου Τόπος. Και  το πιστεύουν ακόμα ίσως. Όμως ήταν μια πόλη που μπορούσες να κάνεις ποδήλατο ή να βγεις το απόγευμα στις 5 τα καλοκαίρια και να γυρίσεις στις 10 το βράδυ με γραντζουνισμένα γόνατα. Αυτά δεν μπορεί να τα διανοηθεί σήμερα ένα παιδί. Τα σημερινά παιδιά κάτι μου φαίνεται έχουν χάσει στο επίπεδο της κοινωνικοποίηση που δίνει το παιχνίδι στην αλάνα. Αργούν να ανεξαρτοποιηθούν πλέον. Και έχω την αίσθηση ότι οι συνθήκες του “μη παιχνιδιού” τους αναβάλλει την ενηλικίωση. Φυσικά έχουν την πληροφορία προσβάσιμη. Όμως αυτή η έφεση στα κομπιούτερ και τη βιρτουαλ ζωή κρύβει παγίδες.

Μεγαλώνοντας την δεκαετία του 60 –  70, τι ήταν αυτό που σε μάγεψε από το λευκό μεγάλο πανί, ώστε να σας παρασύρει να ασχοληθείτε επαγγελματικά με την σκηνοθεσία; 

Ήθελα να γίνω άλτης του ύψους … ή μπασκετμπολίστας. Στην πραγματικότητα ετοίμαζα τον εαυτό μου για Γυμναστική Ακαδημία. Τελευταία στιγμή αποφάσισα ότι δεν θα ήθελα να περάσω τη ζωή μου με μια φόρμα. Πέρασα στο Πολιτικό της Νομικής. Και ταυτόχρονα άρχισα να σκέφτομαι σοβαρά το σινεμά. Όμως ως τα 25 έβγαζα μεροκάματο κυρίως από το μπάσκετ. Αλλά είχα τρυπώσει σε μια παρέα από σκηνοθέτες σαν ο Βενιαμίν… Ήταν η παρέα του Νίκου Βεργίτση (Ρεβανς) Γιώργο Κορδέλλα (Η ρόζα της Σμύρνης) του Δημήτρη Παπαδημητρίου του συνθέτη και του Πατρίς Βιβανκος. Ζωή Χαρισάμενη)  Δακτυλογραφούσα σενάρια έβαζα μουσικές σε ντοκιμαντέρ διάβαζα βιβλία ετοίμαζα σκαλέτες για σενάρια. Μαθητεία. Αμήχανη στους στόχους αλλά τώρα που κοιτώ πίσω ήταν το καλύτερο  σχολείο. Έμαθα σινεμά βλέποντας τρεις ταινίες την ημέρα. Και στις κουζίνες φτιάχνοντας μακαρονάδες έμαθα για τον Μπέργκμαν και τον Τρυφώ …

Χρήστο όταν ανακοίνωσες στους γονείς σου για πρώτη φορά  ότι θα ασχοληθείς με την σκηνοθεσία ποια ήταν η αντίδραση που εισέπραξες; Υπήρξε υποστήριξη; Αντέδρασαν αρνητικά, θετικά;

Οι γονείς μου δεν καταλάβαιναν ακριβώς. Όμως τους εκπαίδευσα στο να είναι δίπλα μου και να μην φέρνουν γκρίνιες. Είχα καταφέρει από τα 15 μου σαν μαθητής να κάνω επαναστάσεις. Κάθε Σάββατο απόγευμα μετά την προπόνηση πήγαινα στην Αθήνα με το λεωφορείο για να ανέβω στην πλατεία Κλαυθμώνος και να δω τις ταινίες που έπαιζε το Άστυ ή το Αττικόν και το Απόλλων.

Αρκεί να έφερνα καλούς βαθμούς. Από τη στιγμή που έβλεπαν ότι συνδυάζω το σχολείο με τα υπόλοιπα δεν είχαν αντίρρηση. Ήμουν λίγο ο παράξενος στην γειτονιά αλλά έπαιζα καλό μπάσκετ. Οπότε είχα μια έξωθεν καλή μαρτυριά που δικαιολογούσε το ιδιαίτερο στα θέλω μου ως έφηβος. Και τα καλοκαιριά δούλευα και πλήρωνα κάποιες χρονιές τα Αγγλικά και τα Γερμανικά. Οπότε ήξεραν να με αφήνουν να βρίσκω τα πατήματα μου από την αρχή.

Φυσικά βοήθησε και το ότι πήγα Αμερική. Εκεί σταμάτησαν να με βλέπουν σαν παιδί. Η Αμερική ήταν για μένα και η ενηλικίωση μου. Μου πήρε 25 χρόνια για να αφήσω πίσω την εφηβεία μου…

Χρήστο ας περάσουμε και στα επαγγελματικά. Εκτός όμως από σκηνοθέτης διαθέτης και άλλες δυο καλλιτεχνικές πτυχές. Αυτή του σεναριογράφου, και του συγγραφέα  αυτό τον καιρό  ανεβάζεις  την τρίτη σου θεατρική δουλειά  ”Αθανασία.” Μίλησε μας για αυτήν την δουλεία. Πως ξεκίνησε σαν ιδέα;

Ξεκίνησα να γράφω πριν γίνω σκηνοθέτης. Οι Ακροβάτες του Κήπου είχαν εκδοθεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη όσο ήμουν στο Σαν Φραντσέσκο και δούλευα στη Loukas Films. Μετά έγινε σενάριο. Και έπειτα κατέληξε στην μορφή του σινεμά.

Η Ανάσα ως βιβλίο γράφτηκε σαν συνέχεια της τρίτης μικρού μου μήκους ταινίας. Το πρώτο καρέ της ξεκινούσε από την τελευταία παράγραφο του βιβλίου.

Η “Αθανασία” αντίθετα είχε ξεκινήσει σαν σενάριο για ταινία. Οπότε φλερτάρω πάντα με τους ρόλους του συγγραφέα και του σκηνοθέτη από την αρχή της καριέρας μου.

Χρήστο ευχαριστώ για την πάσα που μου δίνεις να σου κάνω την επόμενη ερώτηση. Γιατί επέλεξες να αναβάσεις το συγκεκριμένο έργο που ομιλεί για το θέμα της ευθανασίας;

Με απασχολεί το θέμα του δικαιώματος του “φευγιού” με αξιοπρέπεια. Και στο κατά πως μπορώ να ορίσω εγώ το πότε θα φύγω από τη ζωή στην περίπτωση της ανημποριάς. Είναι μια γκρίζα ζώνη που δεν επισκέπτεται κάποιος παρά μόνο αν του τύχει προσωπικά στο περιβάλλον του. Είχα έναν αγαπημένο φίλο στα χρόνια της Αμερικής που κοντά του έζησα όπως όλοι οι στενοί του φίλοι το δίλημμα που τίθεται και στην παράσταση. Αυτή η γκρίζα ζώνη το νομικό κενό αλλά και το ηθικό ζήτημα που προκύπτει από την θεματική της “Ευθανασίας” πήρε την μορφή του θεατρικού έργου που έγραψα και σκηνοθέτησα. Και μέσα από την αφήγηση της ηρωίδας της Ολιας βρήκα χώρο να περάσω και τον προβληματισμό που ανέφερα αλλά και όλο το γυναικείο σύμπαν που με ακολουθεί χροοοοοονια τώρα σαν οικογενειακό πορτρέτο.

Για έναν σκηνοθέτη πόσο δύσκολο είναι να συνδυάσει  μια τρισδιάστατη κινηματογραφικής αφήγησης πάνω σε μια θεατρική σκηνή;

Έχω κάνει 6 ταινίες και κάμποσα σίριαλ. Οπότε είχα την ευχέρεια να ξέρω τι θέλω να δω και πως να το πετύχω όσων αφορά το κινηματογραφικό μέρος της παράστασης. Με βοηθά επίσης ότι τα τελευταία χρόνια έχω συνεργαστεί με σκηνοθέτες όπως πχ. ο Μαυρίκιος, Ο Ταρλοου, ο Λιβαθηνος, ο Τζαμαργιας κ.α ενθέτοντας κινηματογραφική εικόνα στις παραστάσεις τους οπότε είχα αυτό το έξτρα φροντιστήριο από τους καλύτερους δασκάλους.

Έτσι ήταν ένα τσικ πιο προσβάσιμη η τεχνική. Όμως το κείμενο και ο συγχρονισμός των σκιών που στη συνθήκη της συγκεκριμένης παράστασης έχουν εξίσου πρωταγωνιστικό ρόλο, τότε η όλη κατασκευή και σύνθεση απαιτεί αυτό το έξτρα κούρδισμα που σου δίνει η πρόβα και η διαθεσιμότητα των ηθοποιών και λοιπών συνεργατών τους όποιους και ευγνωμονώ.

Επί σκηνής  στον ρόλο της  “Όλιας”, θα δούμε την  Άννα Μαρία Παπαχαραλάμπους γιατί επέλεξες την συγκεκριμένη ηθοποιό να ενσαρκώσει ένα τόσο δύσκολο ρόλο;

Ο ρόλος της Ολιας γράφτηκε για την Αννα Μαρια. Το κείμενο αυτό δεν θα υπήρχε αν δεν ήταν η Αννα Μαρια. Ήταν ένα δώρο. Και με την κατάθεση ψυχής που κάνει στη σκηνή κάθε βράδυ μου το επιστρέφει. Είχαμε γνωριστεί στα γυρίσματα του “Σχεδόν ποτέ”. Κατά καιρούς τη συναντούσα σε γυρίσματα της 10ης Εντολής ή σε πρόβες άλλων έργων και έβλεπα πόσο άφοβη είναι και γενναιόδωρη με τους σκηνοθέτες και τους συναδέλφους. Βοήθησε ότι της αρέσουν και οι Les Miserables  οπότε όταν μπήκα στη διαδικασία να γράψω το κείμενο ήταν η πρώτη που της το ανέφερα. Κάθε κεφάλαιο που έγραφα αμέσως της το έστελνα. Οπότε είμαστε παρέα σε όλο αυτό το ταξίδι από την πρώτη μέρα γέννησης της “Αθανασίας”.

Ποια είναι τα μηνύματα που θες να περάσεις ως συγγραφέας αλλά και ως σκηνοθέτης αυτής της παράστασης;

Η ζωή δεν έχει στάνταρ και μπορεί να μας φέρει τούμπα όλους τους σχεδιασμούς που νομίζουμε ότι έχουμε κάνει. Πρέπει να ζήσουμε κάθε στιγμή σα’ να είναι μοναδική. Και να λέμε ευχαριστώ και συγνώμη έγκαιρα. Και να μην ταμπουρωνόμαστε στο υπερεγώ μας γιατί είμαστε κόκκοι από άμμο σε κλεψύδρα. Η παράσταση έχει σαν στόχο να ακουμπήσει συναισθηματικά σε περιοχές που δεν τολμούμε εύκολα να αγγίξουμε. Για το αν επιτυγχάνεται ο στόχος ο καθένας μπορεί να έχει την οποία άποψη. Όμως η πρόθεση ήταν να μιλήσει με ειλικρίνεια και χωρίς κυνισμό.

Που θα δούμε την παράσταση ”Αθανασία”  και  μέχρι πότε;

Για λίγες παραστάσεις στο Θέατρο Ιλίσια Βολανάκη Παπαδιαμαντοπούλου 4

Δευτέρα και Τρίτη  στις 9.15

Σαν δημιουργός της εβδόμης τέχνης και πολλών κινηματογραφικών επιτυχιών  θα ήθελα να μου πεις  την γνώμη σου όσο αφορά την ταινία «Καζαντζάκη» μια και το τελευταίο καιρό έχουμε ακούσει  πολλά  ποια είναι η γνώμη σου με όσα λέγονται ;

Δεν την έχω δει οπότε δεν μπορώ να έχω γνώμη Θα την δω κάποια στιγμή γιατί ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος είναι ΤΕΡΑΣΤΙΟΣ ηθοποιός.

Χρήστο  ποιον Θεωρείς καλύτερο τον Γαλλικό ή τον Αμερικάνικο κινηματογράφο; Και από ποιον  εκφράζεσαι πιο πολύ, ποιος είναι ποιο κοντά στης ταινίες σου;

Αγαπώ το σινεμά από Αμερική από Γαλλία από Ιράν από Κεμπέκ από Τουρκιά. Οι καλές ταινίες δεν έχουν σύνορα και αντέχουν στον χρόνο.

Είναι αλήθεια ότι πριν από χρονιά   προσπάθησες  να γυρίσεις μια ολόδικη σου ταινία στην Αυστραλία; Τι συνέβη με αυτήν; Το παλεύεις ακόμα;

Η ταινία αυτή μπήκε στο συρτάρι. Δεν έγινε. Πονάει ακόμα που δεν προέκυψε αλλά πάω παρακάτω. Κάτι άλλο ίσως να προκύψει.

Χρήστο μετά από τόσες τόσες κινηματογραφικές επιτυχίες, ποια είναι η σχέση που έχεις με το κοινό σου όταν το συναντάς έξω στο δρόμο η σε κάποια κινηματογραφική αίθουσα; Πιστεύεις πως επωμίζεσαι περισσότερες ευθύνες απέναντι στους θεατές που βλέπουν της ταινίες σου;

Φίλε Κυριάκο έχω κάνει ταινίες που έκαναν πολλά εισιτήρια και ταινίες που ο κόσμος καν δε γνωρίζει ότι έγιναν. Για παράδειγμα ο Μαγικός Καθρέφτης και το poker face πάτωσαν. Οι Ακροβάτες του Κήπου είναι γνωστές σε ένα σινε-φιλικό κοινό που κι αυτός απλά ακουστά ίσως να την έχει. Οπότε δεν έχω ούτε κόσμο να περιμένει την επόμενη ταινία μου ούτε έχω ένα κοινό στάνταρ που με ακολουθεί. Είμαι άμμος στην κλεψύδρα και εγώ. Ελπίζω σύντομα να κάνω μια ταινία που να είναι αντάξια στο όνειρο που έχω για αυτήν.

Την επιτυχία στη ζωή ενός σκηνοθέτη τι την ορίζει;

Η δουλειά , η αφοσίωση , η σεμνότητα η ανάγκη για συνάντηση με άλλα ταλέντα η γρήγορη αντίληψη και η δυνατότητα εκτίμησης της συνθήκης δυσκολίας

Έχετε σκεφτεί ποιο θα είναι η επόμενη σου ταινία; Τι περίπου θα αφορά;

Είναι ένα σενάριο που αγαπώ. Δικό μου. Ονομάζεται Μνημοσύνη και ελπίζω στα τέλη του 2018 να μπει μπροστά.

Υπάρχουν  πράγματα που σ’ έχουν στιγματίσει στην Ζωή σου;

Οι απώλειες… ανθρώπων που άφησαν αποτύπωμα στον τρόπο που σκέφτομαι. Κουβαλώ ιερή τη μνήμη των στιγμών.

Έχεις το καταφύγιο σου για τις δύσκολες ώρες;

Έχω βρει το δωμάτιο της σιωπής μέσα μου που δεν με τρομάζει.

Λες  εύκολα όχι στη ζωή σου;

Τα Όχι μου μου έχουν ανοίξει περισσότερες πόρτες από τα Ναι μου.

Χρήστο σε ευχαριστώ πολύ που δεχθήκατε να σας φιλοξενήσουμε στο greekaffair.gr. Οι αναγνώστες μας και εγώ σας ευχόμαστε πάντα κινηματογραφικές επιτυχίες.

Εγώ σε ευχαριστώ φίλε Κυριάκο !!!