ΕΙΔΗΣΕΙΣ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, ΤΑΞΙΔΙΑ, ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ, ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ
Υγεία

Γλουταμίνη: Πόσο βοηθάει στο έντερό μας, στο διαβήτη και στο ήπαρ;

Γλουταμίνη: Τι οφέλη έχει και σε ποιες τροφές τη βρίσκουμε; Πόσο βοηθάει στο έντερό μας, στο διαβήτη και στο ήπαρ; Μάθε τα πάντα για τη γλουταμίνη στο άρθρο μας.

Γράφει η Στέλλα Μορφογιάννη, Διαιτολόγος, Λάρισα

Η γλουταμίνη θεωρήθηκε πρώτη φορά ένα βιολογικά σημαντικό μόριο το 1873 όταν χαρακτηρίστηκε ως δομικό συστατικό πρωτεϊνών. Αργότερα το 1883 βρέθηκε ελεύθερη γλουταμίνη σε ορισμένα φυτά. Η γλουταμίνη είναι ένα μη απαραίτητο αμινοξύ που παράγεται από το σώμα και βρίσκεται επίσης στα τρόφιμα.

Ο ανθρώπινος οργανισμός συνήθως παράγει αρκετή γλουταμίνη ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες του σώματος, ωστόσο μερικές φορές μπορεί να υπάρξει έλλειψη γλουταμίνης που οδηγεί σε ανεπάρκεια ή μπορεί για λόγους υγείας να πρέπει να προσληφθεί σε μεγαλύτερη ποσότητα. Σε φυσιολογικές συνθήκες πιθανή έλλειψη γλουταμίνης ευθύνεται σε γενετική διαταραχή.

Η απελευθέρωση γλουταμίνης στην κυκλοφορία και τη διαθεσιμότητα ελέγχεται από το έντερο, το ήπαρ και τους σκελετικούς μύες.

Οφέλη για την υγεία

Στις περιπτώσεις ασθένειας ή τραυματισμού οι ανάγκες σε γλουταμίνη αυξάνονται. Η γλουταμίνη βοηθά στην ανακούφιση από παρενέργειες θεραπειών του καρκίνου (απώλεια μυϊκής μάζας, η φλεγμονή, η ναυτία, ο εμετός και η διάρροια).

  1. Υποστήριξη ανοσοποιητικού συστήματος

Η γλουταμίνη είναι η κύρια πηγή καυσίμου για τα λεμφοκύτταρα του σώματος, τα λευκά αιμοσφαίρια που καταπολεμούν τη λοίμωξη και τις ασθένειες. Τα επίπεδα γλουταμίνης του αίματός μειώνονται όταν είμαστε άρρωστοι ή τραυματισμένοι μειώνοντας έτσι την ικανότητα αυτών των κυττάρων του ανοσοποιητικού να ανταπεξέλθουν στην κατάσταση αυτή.

Μελέτες δείχνουν ότι βελτιώνει  τον χρόνο ανάρρωσης και να μειώσει τις επιπλοκές της ασθένειας.

  1. Εντερική υγεία

Το αμινοξύ βοηθά στη διατήρηση του εντερικού τοιχώματος, εξασφαλίζοντας ότι το σώμα  απορροφά τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται  ώστε να προάγει καλή υγεία και προστασία από σοβαρά προβλήματα.

Υπάρχουν ενδείξεις ότι τα συμπληρώματα γλουταμίνης μπορούν επίσης να ωφελήσουν άτομα με παθήσεις του εντέρου, όπως η νόσος του Crohn, η κοιλιοκάκη και η φλεγμονή του εντέρου.

  1. Βοήθεια αποκατάστασης μυών

Η γλουταμίνη είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της μυϊκής πρωτεΐνης. Οι μελέτες δεν επιβεβαιώνουν επιπτώσεις στο «χτίσιμο» των μυών μπορεί ωστόσο να βοηθήσει στη μείωση της κόπωσης και στη βελτίωση της αποκατάστασης από την άσκηση.

Γλουταμίνη και έντερο

Η γλουταμίνη υποστηρίζει άμεσα την υγεία του εντέρου και τη λειτουργία σε τρεις βασικές τρόπους:

  • έχει θετικό αντίκτυπο στη διατήρηση της ισορροπίας του μικροβιώματος του εντέρου,
  • αυξάνει την ακεραιότητα και υγεία του εντερικού βλεννογόνου και
  • βοηθά στην ελαχιστοποίηση της φλεγμονώδους αντίδρασης σε καταστάσεις ερεθισμού του βλεννογόνου του εντέρου.

Επίσης παίζει σημαντικό ρόλο και σε διάφορες άλλες βιολογικές λειτουργίες, όπως ο πολλαπλασιασμός των κυττάρων, η παραγωγή ενέργειας, η γλυκογένεση, κ.λ.π. και παράλληλα μπορεί να καθυστερήσει την κόπωση μέσα από διάφορους μηχανισμούς.

Οι πρωτεΐνες είναι ζωτικής σημασίας για την παραγωγή  ανοσοκυττάρων και μορίων επίδρασης όπως είναι τα αντισώματα.

Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι τα άτομα με χαμηλή πρωτεϊνική πρόσληψη είναι πιο ευαίσθητα σε λοίμωξη ή έχουν χαμηλότερη απόκριση στον τίτλο αντισωμάτων μετά από εμβολιασμό, σε σχέση με όσους καταναλώνουν επαρκή πρωτεΐνη.

Η διατήρηση της βέλτιστης πρωτεϊνικής ομοιόστασης είναι πολύ σημαντική για τη διατήρηση της βέλτιστης ανοσίας και η κατανάλωση επαρκούς ποσότητας πρωτεΐνης υψηλής ποιότητας κατά τη διάρκεια της λοίμωξης είναι κρίσιμη για τον περιορισμό της συμπτωματικής σοβαρότητας αλλά και των επιπλοκών.

Η υποστήριξη του ανοσοποιητικού συστήματος  συνδέεται στενά με τη δραστηριότητά της γλουταμίνης στο εντερικό σύστημα. Το αμινοξύ βοηθά στη διατήρηση του εντερικού βλενογόνου εξασφαλίζοντας ότι το σώμα  απορροφά πλήρως τα θρεπτικά συστατικά από τα τρόφιμα.

Το έντερο μας είναι το μεγαλύτερο όργανο στο ανοσοποιητικό σύστημα γι ‘αυτό μερικοί επιστήμονες πιστεύουν ότι η γλουταμίνη μπορεί να υποστηρίξει καλύτερη ανοσία.

Η κακή υγεία του εντέρου φαίνεται ότι μπορεί να διαταράξει την ισορροπία των νευροδιαβιβαστών οδηγώντας  σε νευροψυχιατρικές καταστάσεις όπως είναι η κατάθλιψη.

Συκώτι

Στο συκώτι μας διενεργούνται πολλές λειτουργίες όπως

  • η αποτοξίνωση των συστατικών του αίματος που φθάνουν από το πεπτικό σύστημα,
  • η παραγωγή χολής για να βοηθήσει την πέψη,
  • ο μεταβολισμός των υδατανθράκων, των λιπιδίων, των πρωτεϊνών και των φαρμάκων,
  • η ισορροπία του pH του αίματος,
  • η σύνθεσης των πρωτεϊνών πλάσματος και
  • η αποθήκευση και σύνθεση γλυκογόνου και λιπιδίων.

Η γλουταμίνη είναι ένας σημαντικός πρόδρομος για τη διαδικασία παραγωγής γλυκόζης από άλλα συστατικά που δεν είναι υδατάνθρακες διαδικασία που επιτρέπει τη διατήρηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα σε συνθήκες νηστείας και πείνας μετά την εξάντληση των καταστημάτων γλυκογόνου.

Κατά τη διάρκεια σοβαρής ασθένειας ο σκελετικός μυς είναι ο κύριος προμηθευτής γλουταμίνης ενώ το ήπαρ είναι ένας σημαντικός καταναλωτής .

Το συκώτι είναι ένα ευαίσθητο στην ινσουλίνη όργανο και όπως ο σκελετικός μυς, είναι υπεύθυνο για τη διάθεση γλυκόζης στον οργανισμό μέσω της σύνθεσης του γλυκογόνου.

Το ήπαρ είναι ένα όργανο που έχει την ικανότητα να αναγεννάται και κάποιες έρευνες έχουν δείξει ότι συμπληρώματα γλουταμίνης μπορεί να είναι ωφέλιμα  στην ανάπτυξη και στην επισκευή του ήπατος μετά από εκτομή.

Οι σκελετοί μύες παίζουν σημαντικό ρόλο στο μεταβολισμό της γλουταμίνης. Η ενδομυϊκή περιεκτικότητα σε γλουταμίνη αντιστοιχεί στο 50-60% των συνολικών ελεύθερων αμινοξέων που βρίσκονται στον σκελετικό μυϊκό ιστό.

Περίπου το 80% της γλουταμίνης του σώματος βρίσκεται στον σκελετικό μυ και με συγκέντρωση 30 φορές υψηλότερη από αυτή που καταγράφεται στο ανθρώπινο πλάσμα.

Σακχαρώδης διαβήτης και γλουταμίνη

Οι ορμόνες, όπως η ινσουλίνη αλλά και αυξητικοί παράγοντες που μοιάζουν με ινσουλίνη που ονομάζονται IGFs διεγείρουν τη μεταφορά γλουταμίνης στο ενδοκυττάριο χώρο ενώ τα γλυκοκορτικοειδή διεγείρουν την απελευθέρωση γλουταμίνης στον εξωκυττάριο χώρο.

Επιπλέον η γλουταμίνη βελτιώνει το προφίλ της γλυκόζης επιδρώντας θετικά στην οξείδωσή της και στην αντίσταση στην ινσουλίνη. Ενισχύει την κυκλοφορία γαστρεντερικών ορμονών  (GLP-1), διεγείρει την απελευθέρωση ινσουλίνης καθώς και συμβάλλει σε μειωμένη μεταγευματική γλυκαιμία στον σακχαρώδη διαβήτη.

Η γλουταμίνη μπορεί να οδηγήσει λοιπόν σε μείωση των  επιπέδων  γλυκόζης  νηστείας, των επιπέδων γλυκόζης μετά το γεύμα και σε αύξηση της παραγωγής ινσουλίνης.

Βραχυπρόθεσμη χορήγηση γλουταμίνης ως συμπλήρωμα δείχνει να συνδέεται με μείωση του σωματικού βάρους και τη μάζα του λίπους καθώς και βελτιωμένη ευαισθησία στην ινσουλίνη και την ομοιοστάσταση της γλυκόζης.

Η γλουταμίνη μπορεί επομένως να αποτελέσει μια ενδιαφέρουσα θεραπευτική ένωση για τη μείωση της φλεγμονής που αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο στην παθοφυσιολογία του διαβήτη τύπου 2.

Σε ποιες τροφές βρίσκουμε γλουταμίνη;

Αν και ορισμένες φυτικές πηγές όπως είναι το λευκό ρύζι, η σόγια, το σιτάρι και το καλαμπόκι έχουν ένα μεγάλο ποσοστό πρωτεΐνης που αποτελείται από γλουταμίνη παράλληλα έχουν αρκετά χαμηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες.

Έτσι το κρέας και άλλα ζωικά προϊόντα όπως το μοσχάρι, τα αυγά, το γάλα είναι οι απλούστεροι τρόποι για να πάρετε υψηλές ποσότητες γλουταμίνης.

Κίνδυνοι για την υγεία και παρενέργειες

Επειδή το σώμα  παράγει γλουταμίνη και βρίσκεται σε πολλά τρόφιμα θεωρείται ασφαλής η χρήση του σε κανονικές ποσότητες.

Συμπληρώματα γλουταμίνης ενδείκνυται σε περιπτώσεις κατάθλιψης με την σκοπό τη σωστή υγεία και λειτουργία του εντέρου.

Οι πιθανοί κίνδυνοι που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη είναι

  • Η υψηλή πρόσληψη με την πάροδο του χρόνου μπορεί να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο το σώμα μας διανέμει και χρησιμοποιεί τα αμινοξέα, συμπεριλαμβανομένης της ίδιας της γλουταμίνης. Ο μακροπρόθεσμος αντίκτυπος αυτής της αλλαγής είναι άγνωστος, αλλά μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο προβλημάτων υγείας.
  • Υψηλές ποσότητες γλουταμίνης μπορεί να προκαλέσουν ορισμένες παρενέργειες όπως εμφάνιση αίματος στα ούρα, αλλαγές στο χρώμα του δέρματος, πόνο στην πλάτη, γρήγορο καρδιακό παλμό, ζάλη, ή εξάνθημα.
  • Άλλες παρενέργειες περιλαμβάνουν βήχα κι αλλαγές στην κινητικότητα του εντέρου.

Προσοχή σε έγκυες θηλάζουσες και ασθενείς με ηπατική ή νεφρική νόσο.

Δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία που να επιβεβαιώνουν ότι η γλουταμίνη είναι ασφαλής για έγκυες ή θηλάζουσες γυναίκες.

Τα συμπληρώματα γλουταμίνης μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα της νόσου σε ασθενείς με ηπατική και νεφρική νόσο.

Δοσολογία

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι καταναλώνουμε περίπου 3 έως 6 γραμμάρια ημερησίως στη διατροφή μας. Ημερήσιες δόσεις από 5 έως 45 γραμμάρια την ημέρα για έως και έξι εβδομάδες δεν φαίνεται να έχουν αρνητικές παρενέργειες.

Επειδή οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της υψηλής πρόσληψης γλουταμίνης είναι άγνωστες  αποφύγετε να πάρετε συμπλήρωμα αν δεν σας το προτείνει ο γιατρός ή ο διαιτολόγος σας.

 

Πηγές

  • Chen O, Mah E, Dioum E, et al. The Role of Oat Nutrients in the Immune System: A Narrative Review. Nutrients. 2021;13(4):1048. Published 2021 Mar 24. doi:10.3390/nu13041048
  • Coqueiro AY, Rogero MM, Tirapegui J. Glutamine as an Anti-Fatigue Amino Acid in Sports Nutrition. Nutrients. 2019;11(4):863. Published 2019 Apr 17. doi:10.3390/nu11040863
  • Cruzat V, Macedo Rogero M, Noel Keane K, Curi R, Newsholme P. Glutamine: Metabolism and Immune Function, Supplementation and Clinical Translation. Nutrients. 2018;10(11):1564. Published 2018 Oct 23. doi:10.3390/nu10111564
  • Jafari-Vayghan H, Varshosaz P, Hajizadeh-Sharafabad F, et al. A comprehensive insight into the effect of glutamine supplementation on metabolic variables in diabetes mellitus: a systematic review. Nutr Metab (Lond). 2020;17:80. Published 2020 Sep 25. doi:10.1186/s12986-020-00503-6
  • Lecoutre S, Maqdasy S, Petrus P, et al. Glutamine metabolism in adipocytes: a bona fide epigenetic modulator of inflammation. Adipocyte. 2020;9(1):620-625. doi:10.1080/21623945.2020.1831825
  • The role of glutamine in supporting gut health and neuropsychiatric factors – ScienceDirect

 

Με πληροφορίες  fmh.gr

Related posts

Μάνγκο: Το φρούτο που πρέπει να τρώει κάθε γυναίκα στην εμμηνόπαυση!!!

Καλή υγεία – Ο ρόλος της ποιότητας του νερού

Newsroom

Ένωση Πνευμονολόγων: Κρίνεται σκόπιμο να αποφεύγονται οι άσκοπες μετακινήσεις λόγω των πολλαπλών πυρκαγιών

Newsroom