«Κρίση είναι θα περάσει…διήγημα από τη συλλογή διηγημάτων» Το Κίτρινο δάνειο της Νίκης Μπλούτη
Αγαπημένο μου ημερολόγιο, σήμερα είμαι πολύ χαρούμενη επειδή μετά από πολύ καιρό έκανα χαρούμενη και τη μαμά μου. Θυμάσαι που σου έγραψα την προηγούμενη εβδομάδα για την Έκθεση που μας έβαλε η κυρία στο σχολείο για την κρίση;
Ε, δε θα το πιστέψεις ούτε εσύ… Έγραψα την καλύτερη Έκθεση απ’ όλους! Τη διάβασε η κυρία μας σήμερα δυνατά μέσα στην τάξη και μου έδωσε συγχαρητήρια! Μου είπε μάλιστα να πω στη μαμά μου να έρθει αύριο σχολείο για να της το πει και της ίδιας. Την καλύτερη! Πώς σου φαίνεται; Δεν έβλεπα την ώρα να σχολάσουμε και να τρέξω στο σπίτι να πω τα ευχάριστα νέα στη μανούλα μου, που τον τελευταίο καιρό είναι όλο λυπημένη… και γι’ αυτό φταίει η κρίση, λέει η γιαγιά μου. Θα σου εξηγήσω όμως μετά περισσότερα γι’ αυτό το θέμα. Η μαμά μου χάρηκε τόσο, μα τόσο πολύ! Με αγκάλιασε σφιχτά και με φίλησε πολλές φορές και μου είπε τρία μπράβο! Έλαμπε το πρόσωπό της μετά για ολόκληρη τη μέρα!
Λοιπόν άκου. Θα σου πω τι έγραψα στην Έκθεση, όπως τα θυμάμαι βέβαια… Το θέμα που μας έβαλε η κυρία ήτανε ‘’Τι γνωρίζετε για την κρίση στην χώρα μας και στο ευρύτερο κοινωνικό σας περιβάλλον. Πώς τη φαντάζεστε και τι ελπίζετε να συμβεί τα επόμενα χρόνια.’’ Η κυρία πριν αρχίσουμε δεν μας εξήγησε πολλά πράγματα, ούτε μας έλυσε μερικές απορίες που είχαμε, επειδή είπε, ήθελε να δει τι ακριβώς γνωρίζουμε και πώς πραγματικά έχουμε αντιληφθεί την κρίση στην χώρα μας. Μας είπε μάλιστα, ότι θα μας λύσει όλες μας τις απορίες την επόμενη φορά, που θα διαβάζαμε τις Εκθέσεις όλοι μαζί. Α και να μην το ξεχάσω, μας εξήγησε μόνο, τι θέλει να πει με το ‘’ευρύτερο κοινωνικό μας περιβάλλον’’. Εννοούσε δηλαδή τους ανθρώπους γύρω μας, τον παππού τη γιαγιά, τους γείτονες, το σχολείο μας, την πόλη μας και άλλα. Και άλλη μια εξήγηση για το τι να γράψουμε, ήταν με απλά λόγια, να περιγράψουμε τις αλλαγές που παρατηρήσαμε στη ζωή μας τα τελευταία χρόνια. Στο σπίτι, στο σχολείο, στην πόλη μας, στους ανθρώπους και άλλα.
Η αλήθεια είναι, κι αυτό το λέω μόνο σε σένα, πως δυσκολεύτηκα ν’ αρχίσω. Δεν ήξερα τι να γράψω για πρόλογο. Ο πρόλογος, μας έχει πει η κυρία σε άλλα μαθήματα, πως πρέπει να είναι μικρός και να λέει, τι θέλουμε περίπου να πούμε παρακάτω. Εμένα μου μαζευόντουσαν πολλά και στην αρχή όλο έσβηνα για να τον μικρύνω. Τέλος πάντων. Διάλεξα να ξεκινήσω, με το τι είναι η κρίση, σύμφωνα μ’ αυτά που γνωρίζω από την οικογένειά μου. Είπα λοιπόν, πως η κρίση είναι σκληρή και φταίει για όλα τα άσχημα που περνάνε οι άνθρωποι τα τελευταία χρόνια που βρίσκεται στη χώρα μας. Κι άρχισα μετά να αναφέρω μια μια τις αλλαγές που μας έφερε, στο σπίτι μας, στο σχολείο, στην πόλη κι όπου αλλού θυμόμουνα.
Είπα λοιπόν, πως από τότε που ήρθε στη χώρα μας, έκανε όλους τους ανθρώπους λυπημένους, νευρικούς και το χειρότερο απ’ όλα πεινασμένους! Τη φαντάζομαι, σαν μια κακιά νεράιδα που κρατάει ένα μαγικό ραβδάκι κι όποιον ακουμπάει τον μεταμορφώνει σε στενοχωρημένο και σε άνεργο, χωρίς δουλειά δηλαδή και χωρίς χρήματα. Κάτι σαν μάγισσα μάλλον της ταιριάζει καλύτερα κι όχι νεράιδα. Στην αρχή τη φανταζόμουνα σαν αρρώστια, επειδή την μπέρδευα με την κρίση στηθάγχης που έπαθε ο παππούς και τον πήγανε άρον τον άρον στο νοσοκομείο. Μετά όμως, κατάλαβα πως δεν είναι αυτό. Είναι τελικά μια μάγισσα, που το πρόσωπό της μοιάζει με μιας κυρίας που δείχνει συνέχεια στις ειδήσεις κι έρχεται από τη Γερμανία. Έρχεται συχνά, μαζί μ’ έναν κύριο ανάπηρο και μας εκβιάζουνε να υπογράφουμε συμφωνίες μαζί τους. Λένε, πως αν δεν τους ακούμε και κάνουμε του κεφαλιού μας, η Ελλάδα θα βουλιάξει στη φτώχεια! [Κι αυτό η γιαγιά μού το είπε, αλλά δεν το κατάλαβα. Τι είναι η φτώχεια, ποτάμι ή θάλασσα και μπορεί να βουλιάξει μια ολόκληρη χώρα; Το έγραψα όμως και σκοπεύω να ρωτήσω την κυρία την επόμενη φορά να μου λύσει την απορία μου].
Οι αλλαγές που έφερε στο σπίτι μας η κρίση, είναι οι εξής: Ο μπαμπάς βρίσκεται σχεδόν όλη μέρα σπίτι, επειδή έκλεισε ξαφνικά η επιχείρηση που δούλευε, λόγω της κρίσης. Η γιαγιά γκρινιάζει της μαμάς, η μαμά γκρινιάζει στον μπαμπά κι ο μπαμπάς μετά, γκρινιάζει συνέχεια σε μας τα παιδιά και μας μαλώνει, επειδή δεν έχει πού να ξεσπάσει κι αυτός την γκρίνια του.
Η γιαγιά μετακόμισε σχεδόν στο σπίτι μας για να μας μαγειρεύει, αφού η μαμά λείπει όλη μέρα και τρέχει να καθαρίσει τα ξένα σπίτια. Είναι πολύ εργατική η μαμά μου και πολλή νοικοκυρά! Γι’ αυτό και τη ζητάνε όλοι και δεν πρόκειται να μείνει ποτέ χωρίς δουλειά.
Η γιαγιά δε μας κάνει ποτέ χατίρια με το φαγητό, όπως μας έκανε παλιά η μαμά και μας φτιάχνει συνέχεια όσπρια που της αρέσουνε αυτηνής και μας πιέζει να τα φάμε, επειδή λέει, έχουνε πολλές βιταμίνες. Το ψυγείο μας είναι κάθε μέρα σχεδόν άδειο και σταματήσαμε να πηγαίνουμε στο σούπερ μάρκετ και να γεμίζουμε το καλάθι μέχρι απάνω, όπως κάναμε κάποτε με τον μπαμπά μας.
Η γιαγιά, όταν έρχεται το βράδυ, ανάβει μόνο ένα φως στο σαλόνι και μας λέει να κάτσουμε όλοι μαζί να δούμε τηλεόραση και να μην ξεχνάμε ποτέ να σβήνουμε τα φώτα όταν πάμε σε άλλο μέρος του σπιτιού, αλλιώς γίνεται έξαλλη και φωνάζει σαν τρελή. Η ΔΕΗ, λέει συνέχεια, δεν αστειεύεται κι αν δεν έχουμε να την πληρώσουμε θα μας το κόψει μια και καλή.
Το τηλέφωνο χτυπάει όλη μέρα συνέχεια, κι η γιαγιά με τον μπαμπά έχουν σταματήσει να το σηκώνουνε, επειδή λένε, θα είναι πάλι αυτοί από τις τράπεζες που ζητάνε σώνει και καλά να τους δώσουμε χρήματα, που δεν έχουμε… λόγω της κρίσης πάλι.
Το καλοκαίρι που μας πέρασε, δεν κάναμε ούτε ένα μπάνιο, επειδή η μαμά μας δούλευε κι η γιαγιά δεν μπορούσε να μας πάει, επειδή έχει και τον παππού άρρωστο στο δικό της σπίτι. Ο μπαμπάς πάλι, έτρεχε όλη μέρα στους δρόμους μήπως βρει καμιά δουλειά.
Έγραψα επίσης τις αλλαγές που έφερε στη χώρα μας, όσες θυμόμουνα:
Με το μαγικό της ραβδί η κρίση, όσα καταστήματα άγγιξε στην πόλη μας τα έκλεισε. Δηλαδή δεν είχαν πια δουλειά, δεν έμπαινε κανένας να ψωνίσει κι αναγκαστήκανε οι ιδιοκτήτες τους να τα κλείσουνε και να βάλουνε λουκέτο. [Αυτό μας το είχε αναφέρει η κυρία σε ένα άλλο μάθημα κι εγώ το θυμήθηκα και το πρόσθεσα εδώ που ταίριαζε].
Η κρίση, έδιωξε επίσης πολύ κόσμο από τις δουλειές του, όπως τον μπαμπά μου, που δούλευε σε μια επιχείρηση κι είναι ακόμα και σήμερα άνεργος… [και άφραγκος, όπως λέει η γιαγιά, αυτό το λέω μόνο σε σένα, επειδή ξέρω πως τον μπαμπά μου τον στενοχωρεί όταν του λέει τέτοια].
Ο κόσμος δεν φτιάχνει τώρα πια κανένα καινούργιο σπίτι κι έτσι κανένας μάστορας δεν έχει δουλειά. Ούτε οι υδραυλικοί, ούτε αυτοί που βάφουνε σπίτια, ούτε οι ξυλουργοί που φτιάχνουνε πόρτες παράθυρα και κουζίνες, ούτε οι μπετατζήδες, σαν τον θείο Κωστή, τον άλλο γιο της γιαγιάς. Όλα τα επαγγέλματα είναι ένας κύκλος και το ένα έδινε δουλειά στο άλλο, τώρα δεν δίνει πια κανένας σε κανέναν. [Κι αυτό, μας το είχε επίσης εξηγήσει η κυρία, μια φορά στο μάθημα της Μελέτης πέρυσι και το θυμήθηκα!]
Συμπλήρωσα μετά, πως η κρίση μόλις ήρθε στην Ελλάδα, μας έφερε το μνημόνιο, ένα χαρτί που πρέπει να υπογράφουμε συνέχεια, πως θα τους δώσουμε πίσω όσα τους χρωστάμε. [Αυτό το εξηγούσε η γιαγιά μια φορά στον παππού μου, γιατί ούτε κι αυτός δε θυμάται πολλά τώρα πια και πρέπει να του τα λένε συνέχεια].
Στο τέλος, δηλαδή στον επίλογο, έπρεπε να γράψω τι ελπίζω ή τι εύχομαι να γίνει τα επόμενα χρόνια, πάλι με λίγα λόγια όπως και στον πρόλογο. Έγραψα λοιπόν, πως εύχομαι να φύγει γρήγορα η κρίση απ’ τη χώρα μας και φεύγοντας να μην ξεχάσει να μεταμορφώσει με το ραβδί της πάλι τους ανθρώπους και να τους κάνει όπως ήταν πριν έρθει. Χαρούμενους δηλαδή, γελαστούς και κεφάτους!
Για να είμαι δίκαιη όμως, πρέπει να σου πω, πως η κυρία διάβασε και μερικά κομμάτια από τις Εκθέσεις άλλων παιδιών που της αρέσανε και τα είχε ξεχωρίσει. Μερικά από αυτά ήτανε πολύ αστεία και γελάσαμε όλα τα παιδιά με την καρδιά μας, όχι βέβαια σε βάρος των συμμαθητών μας, γιατί η κυρία γι’ αυτό τον λόγο, δεν ανέφερε καθόλου τα ονόματά τους. Σου γράφω όσα από αυτά θυμάμαι. Τα άλλα παιδιά λοιπόν έγραψαν:
‘’Η κρίση έφερε πολλούς ξένους ανθρώπους στη χώρα μας. Άσπρους, μαύρους, Κινέζους… που είναι λίγο κίτρινοι, Πακιστανούς, Ινδούς με μαντίλες και κελεμπίες και πολλούς Αλβανούς, που ήρθαν πριν την κρίση κι είναι ακόμα εδώ!’’
‘’Η κρίση είναι Γερμανίδα κι είναι αυστηρή και χοντρή. Όλο παρατηρήσεις κάνει στην Ελλάδα μας και την πιέζει συνέχεια να συμμορφωθεί… Οι Έλληνες όμως δεν χαμπαριάζουν από φοβέρες και συνεχίζουν να τρώνε και να πίνουνε καφέδες έξω στα μαγαζιά με φίλους τους, για να μοιράζονται τον πόνο τους αλλά και να τα βοηθάνε να μην κλείσουνε και μείνουνe κι αυτοί χωρίς δουλειά…’’
‘’Η κρίση θρονιάστηκε για τα καλά στη χώρα μας εδώ και λίγα χρόνια, δε θυμάμαι ακριβώς πόσα. Φαίνεται πως στην αρχή ήρθε για επίσκεψη, αλλά μετά της άρεσε πολύ ο ήλιος μας και η θάλασσα και τα νησιά μας, κι από τότε δε λέει να ξεκουμπιστεί. Η μαμά μου λέει, πως τίποτα δεν κρατάει για πάντα, μονάχα η αγάπη. Γι’ αυτό κι εγώ ελπίζω, πως μια μέρα θα μας ξεχάσει επιτέλους η κρίση και θα μας αφήσει ήσυχους ν’ αγαπιόμαστε στη φτώχεια μας… ‘’
‘’Η κρίση, μας γέμισε καινούργιες ακαταλαβίστικες λέξεις που λένε κάθε μέρα στις ειδήσεις… Μνημόνια, ΕΝΦΙΑ, ΔΝΤ, κούρεμα, ύφεση, ΟΤΕ, ΔΕΗ… κλπ, κλπ… Κουράστηκα να τις ακούω! Κάθε φορά λέω στον μπαμπά μου ν’ αλλάξει κανάλι γιατί δεν καταλαβαίνω τίποτα!’’
‘’Τη φοβάμαι την κρίση. Την βλέπω συνέχεια στον ύπνο μου να μου τραβάει τ’ αυτί και να μου ζητάει να υπογράψω… Κι εγώ, δεν ξέρω ακόμα να βάζω υπογραφή… Εφιάλτης μου έγινε. Ο Αη Βασίλης έχει χρόνια να ‘ρθει στο σπίτι μας κι εγώ σκέφτομαι πως αποκλείεται να μας ξέχασε, μάλλον φοβάται κι αυτός την κρίση και δεν πλησιάζει πια στην Ελλάδα…’’
‘’Ο Τσίχλας φταίει για όλα! Παραμύθιασε τον κόσμο πως θα καταφέρει να την διώξει για να τον ψηφίσουνε. Και τώρα η κρίση θρονιάστηκε για τα καλά στη χώρα μας. Μου το είπε ο μπαμπάς. Κι εγώ σκέφτηκα, καλά να πάθουν οι μεγάλοι, αφού πιστεύουν ακόμα στα παραμύθια!’’
‘’Κρίση είναι… θα περάσει, είπε μια φορά η γιατρός στη μαμά μου, όταν έπαθε πανικό από την κρίση. Κι από τότε, εγώ είμαι σίγουρος πως θα περάσει, γιατί οι γιατροί επειδή τους πληρώνουμε, λένε πάντα την αλήθεια!’’
Αυτά θυμάμαι! Δεν έχουν πολύ γέλιο; Η κυρία είπε, πως όλα τα παιδιά πήγαμε καλά σ’ αυτή την Έκθεση και μάλιστα την κάναμε να ευθυμήσει κι αυτή λίγο, γιατί όπως καταλαβαίνεις ούτε αυτή γλίτωσε από το μαγικό ραβδάκι της κρίσης, της πήρε το χαμόγελό της… Κι η κυρία είχε όμορφο χαμόγελο κάποτε, όπως κι η μαμά.
