Κριτική θεάτρου: Είδαμε “Αθανασία” σε σκηνοθεσία του Χρήστου Δήμα στο θέατρο Ιλίσια Βολονάκης

Αξίες της ζωής, οικογενειακές και ανθρώπινες σχέσεις, απώλεια και αναπηρία αλλά και το σύγχρονο ζήτημα της ευθανασίας, αναδεικνύονται μέσα από την αφήγηση ζωής μιας γυναίκας σε μια κινηματογραφική παράσταση που σκηνοθέτησε ο αναγνωρισμένος και επιτυχημένος σκηνοθέτης Χρήστος Δήμας, σε κείμενο που έγραψε ο ίδιος, πρόσφορο συλλογισμών και αναθεώρησης προτεραιοτήτων για την αξία της ζωής.

Το λιτό σκηνικό εξυπηρετεί το κείμενο. Υπάρχει μόνο ένα μεγάλο παραβάν (σαν οθόνη κινηματογράφου) και το πάτωμα καλύπτεται από άμμο, όπου μας υποδέχονται οι ηθοποιοί της παράστασης, βαδίζοντας ξυπόλητοι στην άμμο και χαράζοντας ομόκεντρους κύκλους, ενώ στο παραβάν εμφανίζεται σε video art προβολή μια γυναικεία φιγούρα στο νερό και ακούγεται ο παφλασμός της θάλασσας. Το νερό από όπου προερχόμαστε αποτελεί και την μήτρα όπου θα «γεννηθεί»  η ηρωίδα. Η Όλια εμφανίζεται κουλουριασμένη στο κέντρο των κύκλων, ανασηκώνεται από την άμμο και η αφήγηση ξεκινά.

Τα παιδικά όνειρα, οι σχέσεις με την οικογένεια και την αδελφή της, οι σπουδές, ο έρωτας, ο γάμος, το παιδί που αποκτά, αλλά και ο αδελφικός κώδικας βοήθειας πίσω από τη λέξη «αθανασία», καλύπτουν το πρώτο μισό της παράστασης σε ένα κείμενο που διατηρεί το ενδιαφέρον του θεατή και παρουσιάζει την ζωή της ηρωίδας σε αρμονία και τάξη. Μέχρι την πρώτη μεγάλη ανατροπή. Μια απρόσμενη απώλεια που θα δοκιμάσει την αγάπη και την ενότητα του ζευγαριού. Και αμέσως μετά το δεύτερο χτύπημα. Μια κατάσταση που επηρεάζει τη ζωή του ίδιου το ατόμου και όσων το περιβάλλουν, που δοκιμάζει τα όρια και τις αντοχές τους και ξεδιαλύνει ποιοι παραμένουν δίπλα σου και ποιοι φεύγουν. Η ηρωίδα έχει να παλέψει με την ανημποριά και την ταπείνωση, με την έλλειψη αξιοπρέπειας και την απώλεια ελέγχου της ζωής. Η απάντησή της; Μια λέξη. Αθανασία. Και ότι συνεπάγεται μετά. Μέχρι την επιστροφή στη θάλασσα, στο νερό. Εκεί που όλα τελειώνουν και αρχίζουν ξανά.

Το κείμενο του Χρήστου Δήμα, με κάποια αυτοβιογραφικά στοιχεία, σε απλό λόγο, φωτίζει πλήρως τη ζωή της ηρωίδας, χωρίς να καταφεύγει σε βεβιασμένες συναισθηματικές φορτίσεις. Η αξία της ζωής και πως αλλάζει σε δευτερόλεπτα, αλλά και ερωτήματα όπως κατά πόσο ελέγχει ο άνθρωπος τη ζωή και εάν έχει επιλογή να δώσει τέλος σε αυτήν, ποιος μπορεί να σταθεί ανάμεσα στη ζωή και το θάνατο και εάν η ευθανασία αποτελεί ατομικό δικαίωμα ή ύβρη, προσφέρονται για προβληματισμό και επανεξέταση της στάσης μας απέναντι στη ζωή, αλλά και απέναντι στη στάση των ανθρώπων που μας περιβάλλουν σε δυσχερείς καταστάσεις. Εύστοχη και η συσχέτιση ως κώδικα βοήθειας και αντιπαραβολή-λογοπαίγνιο του τίτλου «αθανασία» με την ευθανασία.    

Η σκηνοθεσία του ιδίου – έμπειρου, βραβευμένου κινηματογραφιστή – χάρισε την μορφή κινηματογραφικής αφήγησης στην παράσταση, ενσωματώνοντας λειτουργικά τις προβολές video στην ιστορία, ενώ επιτυχημένα ευρήματα αποτελούν η εμφάνιση των υπολοίπων ρόλων του έργου από το Νίκο Βαρδάκα και την Έλενα Χαραλαμπούδη σαν σκιές πίσω από το παραβάν, ο σχηματισμός των ομόκεντρων κύκλων στην άμμο, υποδηλωτικοί του πυρήνα της ανθρώπινης ύπαρξης και των ανθρώπων και γεγονότων που περιστρέφονται γύρω από αυτόν, αλλά και ο ρόλος του νερού στη γέννηση και το θάνατο.

Η κυρία Άννα Μαρία Παπαχαραλάμπους καταθέτει μια εύθραυστη, μεστή ερμηνεία σαν Όλια, ενώ οι φωτισμοί και η μουσική εξυπηρέτησαν επαρκέστατα το κείμενο. Μια παράσταση που προτείνουμε προς θέαση καθώς είναι γεμάτη μηνύματα για την αξία της ζωής και τη δική μας αναθεώρηση προς αυτήν.    

Πρωταγωνιστεί:
Άννα Μαρία Παπαχαραλάμπους

https://www.viva.gr/tickets/theater/ilisia-volanakis/athanasia/