Σταμάτης Σπανουδάκης – Κύριε των δυνάμεων μεθ’ ημών γενού

Κύριε των δυνάμεων, μεθ’ ημών γενού.
Άλλον γαρ εκτός Σου βοηθόνεν θλίψεσιν ουκ έχομεν.
Κύριε των δυνάμεων, ελέησον ημάς.

Το 1982, έχοντας προηγουμένως περάσει διάφορα “ζόρια” και αδιέξοδα στη ζωή του (όπως έχει κατά καιρούς δηλώσει και επανέλαβε σε πρόσφατη συνέντευξή του), ο Σταμάτης Σπανουδάκης ηχογραφεί τον δίσκο «Κύριε των δυνάμεων».

Τα τραγούδια του δίσκου αποδίδουν η Ελένη Βιτάλη και ο Γιάννης Κούτρας (ο οποίος “έρχεται” από τις εμβληματικές ερμηνείες του στον «Σταυρό του Νότου» το 1979, το ίδιο έτος που ο Σπανουδάκης προβάρει τον δίσκο «Κύριε των δυνάμεων» με τον Γ. Νταλάρα [!], χωρίς τελικά να κυκλοφορήσει με τη δική του φωνή).

Ο Κούτρας (ο οποίος, όπως πολλοί Έλληνες καλλιτέχνες, έχει “περάσει” μικρός από το ιεροψαλτικό αναλόγιο – αυτός στα Λουτρά Αιδηψού, όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε) είναι εκείνος που ερμηνεύει και το ομώνυμο τραγούδι του δίσκου.

Ο ύμνος «Κύριε των δυνάμεων», που ανάγεται στους πρώτους χριστιανικούς αιώνες, ψάλλεται κατά το Μέγα Απόδειπνο, από Δευτέρα ώς Πέμπτη τις εβδομάδες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, δηλ. την περίοδο που διανύουμε τώρα (λίγο δε πριν τον ύμνο αυτό ακούγεται στην «Προσευχή Μανασσή» η εκπληκτική φράση «ἀνυπόστατος ἡ ὀργή τῆς ἐπί ἁμαρτωλοῖς ἀπειλῆς σου»…).

Τη χαρακτηριστική μελωδία τού «Κύριε των δυνάμεων», μία φορά αν την ακούσεις, δεν την ξεχνάς με τίποτα. Το ίδιο δεν ξεχνάς και την εμπνευσμένη μελωδία του Σπανουδάκη. Αμφότερες τις αποδίδεις, όταν κληθείς να το κάνεις, με έναν κόμπο στον λαιμό να μη σε αφήνει να προχωρήσεις…

Ιδιαίτερα το «Άλλον γαρ εκτός Σου βοηθόν εν θλίψεσιν ουκ έχομεν» ας το έχουμε κατά νουν, όταν κατεξοχήν την τελευταία περίοδο έχουμε θεοποιήσει πολλούς και διαφόρους “βοηθούς”, κρεμώμενοι από τα απατηλά χείλη τους… Να υπενθυμίσω επίσης ότι η αρχική σημασία της λέξης «θλίψη» είναι «έντονη πίεση» (και, κατά συνέπεια, «κατά-θλιψη» είναι η «εντονότατη, σφοδρότατη πίεση», με ισχυρές δυνάμεις να απαιτούνται για να τη νικήσεις…).

Όσο για το κατα(π)ληκτικό «ημάς», ας φροντίσουμε να μην το κάνουμε με όλη μας την αγάπη… «κιμάς», κάτι που δυστυχώς φαίνεται να έχει ξεκινήσει, και ο «Κύριος των δυνάμεων» να δώσει να λάβει σύντομα τέλος. Ο νοών νοείτω…