Μεγάλη Πέμπτη: Kαι τα 12 Ευαγγέλια

«Τη αγία και μεγάλη Πέμπτη, οι τα πάντα καλώς διαταξάμενοι θείοι Πατέρες,
αλληλοδιαδόχως εκ τε των θείων Αποστόλων, και ιερών Ευαγγελίων,παραδεδώκασινημίν τέσσερα τινά εορτάζειν∙ τον ιερόν Νιπτήρα, τον μυστικόν Δείπνον (δηλαδή την παράδοσιν των καθ’ ημάς φρικτών Μυστηρίων), την υπερφυά Προσευχήν, και την προδοσίαν αυτήν».

Το βράδυ της Μεγάλης Τετάρτης (Όρθρος της Μεγάλης Πέμπτης) μετά τον
Εξάψαλμο, ψέλνεται το τροπάριο που αναφέρεται στον Μυστικό Δείπνο και στην
προδοσία του Ιούδα:

«Ότε οι ένδοξοι μαθηταί, εν τω νιπτήρι του Δείπνου εφωτίζοντο,
τότε Ιούδας ο δυσσεβής, φιλαργυρίαν νοσήσας εσκότιζετο∙
και ανόμοις κριταίς σε τον δίκαιον Κριτήν παραδίδωσι.
Βλέπε, χρημάτων εραστά, τον δια ταύτα αγχόνη χρησάμενον∙
φεύγε ακόρεστον ψυχήν, την διδασκάλω τοιαύτα τολμήσασαν.
Ο περί πάντας αγαθός, Κύριε, δόξα σοι».

1. Ο ΙΕΡΟΣ ΝΙΠΤΗΡΑΣ

Μια έκπληξη περιμένει τους μαθητές. Ο Διδάσκαλος «λαβών λεντίον» πλένει τα
πόδια τους, «ταπεινούμενος», και τα σκουπίζει με την πετσέτα με την οποία είχε
ζωστεί.
Κάθισμα (Ήχος α΄)
«Ο λίμνας και πηγάς και θαλάσσας ποιήσας,
ταπείνωσιν ημάς εκπαιδεύων αρίστην,
λεντίω ζωννύμενος μαθητών πόδας ένιψε, ταπεινούμενος,
υπερβολή ευσπλαχνίας,
και υψών ημάς από βαράθρων κακίας, ο μόνος φιλάνθρωπος».

Για τη γιορτή του Πάσχα, την ημέρα της θυσίας του αμνού, στέλνει ο Κύριος τον
Πέτρο και τον Ιωάννη να ετοιμάσουν το πασχαλινό δείπνο, σε ένα μεγάλο ανώγι
στρωμένο από τον οικοδεσπότη του σπιτιού.
Την ώρα του Δείπνου, καθώς ο Διδάσκαλος κάθισε στο τραπέζι με τους δώδεκα
αποστόλους, τους εκφράζει τη μεγάλη επιθυμία που είχε να φάει μαζί τους αυτό το
πασχαλινό τραπέζι. Τους διαβεβαιώνει ότι θα είναι το τελευταίο Δείπνο πριν το

θάνατο Του, ότι δε θα ξαναφάγει μαζί τους έως την πληρότητά του στη Βασιλεία του Θεού!

Ο Ιησούς γνωρίζοντας ότι ο Πατέρας Τού έδωσε τα πάντα, ότι από τον Πατέρα ήλθε
και προς τον Πατέρα πηγαίνει, σηκώνεται από το τραπέζι όπου δειπνούσαν και βγάζει
το ιμάτιό Του, παίρνει μια πετσέτα («λαβών λέντιον») και τη ζώνεται. Έπειτα βάζει
νερό στη λεκάνη και αρχίζει να πλένει τα πόδια των μαθητών και να τα σκουπίζει με
την πετσέτα την οποία είχε ζωστεί. Στην αρχική άρνηση του Πέτρου για να του
πλύνει τα πόδια, απαντά ότι αν δε γίνει αυτό δε θα έχει θέση κοντά Του.
Όταν έπλυνε τα πόδια όλων των μαθητών και φόρεσε τα ιμάτια Του, επέστρεψε στη
θέση του στο τραπέζι και τους λέγει: «Αν εγώ σας έπλυνα τα πόδια, ο Κύριος και
Διδάσκαλός σας, και εσείς οφείλετε να πλένετε τα πόδια ο ένας του άλλου.
¨Υπόδειγμα¨ σας έδωσα, όπως εγώ έκανα σε εσάς και εσείς να κάνετε».

2. ΜΥΣΤΙΚΟΣ ΔΕΙΠΝΟΣ

Τη Μεγάλη Πέμπτη στον Μυστικό Δείπνο, παραδίδει ο Κύριος το Μυστήριο της
Θείας Ευχαριστίας, το «τελευταίο Μυστήριο», το ανώτερο. Τίποτα περισσότερο δεν
μπορεί να δοθεί πλέον στον άνθρωπο. Ο άρτος και ο οίνος, με την ενέργεια του Θεού,
την επίκληση του Αγίου Πνεύματος, θα γίνονται Σώμα και Αίμα Κυρίου. Σε αυτό το
Μυστήριο θα είναι παρών, διαρκώς, ο Κύριος και θα αποτελέσει την προϋπόθεση για
τη σωτηρία.

Ο Ιησούς αφού έλαβε τον άρτο, ευχαριστώντας, έκοψε και έδωσε στους μαθητές Του
και είπε: «Λάβετε φάγετε, τούτο εστί το Σώμα μου». Μετά το δείπνο, πήρε το ποτήρι
λέγοντας: «Πίετε εξ αυτού πάντες∙ τούτο γαρ εστί το αίμα μου το της καινής
διαθήκης το περί πολλών εκχυνόμενον εις άφεσιν αμαρτιών».

Αλλά το χέρι εκείνου που θα Τον προδώσει είναι μαζί Του επάνω στο τραπέζι, θα του
δώσει το κομμάτι ψωμί βουτηγμένο στο πιάτο. Είναι ο Ιούδας. Και αμέσως εισήλθε ο
Σατανάς μέσα του! Ο Ιησούς του λέει να κάνει γρήγορα ό,τι έχει σχεδιάσει. Και ο μεν
Υιός του Ανθρώπου πορεύεται σύμφωνα με όσα έχουν οριστεί, αλίμονο όμως στον
άνθρωπο εκείνο από τον οποίο παραδίδεται. Στην άλλη αντίδραση του Πέτρου ότι
είναι έτοιμος να πορευτεί μαζί Του στη φυλακή και στον θάνατο, ο Ιησούς απαντά:
«Σου λέγω, Πέτρο, σήμερα δε θα προλάβει να λαλήσει ο πετεινός και τρεις φορές θα
αρνηθείς ότι με γνωρίζεις».
«Το μετά ανόμων ελογίσθη γραμμένο για τον Κύριο, θα έπρεπε να εκπληρωθεί.

Τους μιλάει: «Σας δίνω μια νέα εντολή:

¨Να αγαπάτε ο ένας τον άλλο¨. Όπως σαςαγάπησα εγώ, να αγαπάτε κι εσείς ο ένας τον άλλο…Να μην ταράζεται η καρδιά σας.

Να πιστεύετε στον Θεό και σε μένα να πιστεύετε. Στην οικία του Πατρός μου
υπάρχουν πολλές μονές (τρόποι διαμονής)…Εγώ είμαι η οδός και η αλήθεια και η
ζωή. Κανένας δεν έρχεται προς τον Πατέρα, παρά μόνο μέσω εμένα…Εάν με
αγαπάτε, να τηρήσετε τις δικές μου εντολές και θα ζητήσω από τον Πατέρα να σας
στείλει άλλον Παράκλητο, για να μείνει μαζί σας στον αιώνα, το Πνεύμα της
Αλήθειας…Εγώ είμαι το αμπέλι και εσείς τα κλίματα… χωρίς εμένα δεν μπορείτε
τίποτα να κάνετε…

Σας τα είπα αυτά για να μείνει η χαρά η δική μου σε εσάς και η χαρά σας να είναι
ολοκληρωμένη…Πάλι θα σας δω και θα χαρεί η καρδιά σας, και τη χαρά σας κανένας
δε θα μπορέσει να την αφαιρέσει από εσάς… Στον κόσμο θα έχετε θλίψη, αλλά να
έχετε θάρρος γιατί εγώ έχω νικήσει τον κόσμο…¨Ίνα πάντες εν ώσιν¨ (Για να είναι
όλοι ένα)».

Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΤΩΝ ΕΛΑΙΩΝ

Όταν βγήκαν έξω από το σπίτι όπου έγινε ο Μυστικός Δείπνος πορεύτηκε, όπως
συνήθιζε, στο Όρος των Ελαιών, στον τόπο Γεθσημανή. Ζήτησε από τους μαθητές
που Τον ακολουθούσαν να προσεύχονται, για να μην εισέλθουν σε πειρασμό.
Αφού πήρε μαζί Του τον Πέτρο, τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη, άρχισε να λυπάται και
να αγωνιά. «Περίλυπος εστίν η ψυχή μου έως θανάτου», τους είπε και τους ζήτησε να
μείνουν εκεί, σε επαγρύπνηση.
Σε κοντινή απόσταση, έπεσε με το πρόσωπο στη γη καθώς προσευχόταν, λέγοντας:
«Πατέρα μου, εάν είναι δυνατόν, να απομακρύνεις από μένα αυτό το ποτήρι. Να μη
γίνει όμως το θέλημα μου, αλλά να γίνει το δικό σου». Άγγελος από τον ουρανό
φανερώθηκε ενισχύοντας Τον. Αγωνιώντας, προσευχόταν εντονότερα. Ο ιδρώτας
Του, σταγόνες αίματος έπεφτε στη γη! Επιστρέφοντας στους μαθητές, τους βρήκε να
κοιμούνται. Με παράπονο λέει στον Πέτρο: «Ούτε μια ώρα δεν μπορούσατε να
μείνετε ξάγρυπνοι μαζί μου;»
Για δεύτερη φορά ζήτησε από τον Πατέρα, αν είναι δυνατόν, να απομακρύνει αυτό το
ποτήρι από τον ίδιο. Να γίνει όμως το θέλημά Του. Βρήκε πάλι τους μαθητές Του να
κοιμούνται.

Προσευχήθηκε για τρίτη φορά με τα ίδια λόγια. Όταν σηκώθηκε από την προσευχή
Του, ήλθε στους μαθητές και τους βρήκε να κοιμούνται και να είναι λυπημένοι. Τους
λέγει: «Κοιμάστε και ξεκουράζεστε! Ιδού ήγγικεν η ώρα»!

4. Η ΠΡΟΔΟΣΙΑ ΤΟΥ ΙΟΥΔΑ

Ο Ιούδας, ο ονομαζόμενος Ισκαριώτης, είχε συζητήσει με τους αρχιερείς, τους
γραμματείς και τους στρατηγούς του Ναού για τον τρόπο που θα παρέδιδε τον
Διδάσκαλό Του. Εκείνοι χαρούμενοι του υποσχέθηκαν να του δώσουν τριάκοντα
αργύρια. Τα δέχθηκε και έψαχνε την ευκαιρία για να παραδώσει τον Κύριο.

Αίνοι. Στιχηρά ιδιόμελα
«Ιούδας ο προδότης δόλιος ων,
δολίω φιλήματι παρέδωκε τον Σωτήρα Κύριον∙
τον δεσπότην των απάντων, ως δούλον πέπρακε τοις παρανόμοις∙
αλλ’ ως πρόβατον επί σφαγήν,
ούτως ηκολούθει ο Αμνός ο του Θεού, ο Υιός ο του Πατρός, ο μόνος πολυέλεος».

«Ον εκήρυξεν Αμνόν Ησαΐας,
έρχεται επί σφαγήν εκούσιον,
και τον νώτον δίδωσιν εις μάστιγας,
τας σιαγόνας εις ραπίσματα∙
το δε πρόσωπον ουκ απεστράφη από αισχύνης εμπτυσμάτων∙
θανάτω δε ασχήμονι καταδικάζεται∙
πάντα ο αναμάρτητος εκουσίως καταδέχεται, ΄
ίνα πάσι δωρήσηται την εκ νεκρών ανάστασιν».

Ενώ μίλαγε ο Κύριος στους μαθητές Του, έρχεται ο όχλος και ανάμεσά τους είναι ο
Ιούδας. Πλησίασε τον Ιησού και Του είπε: «Χαίρε ραββί» και Τον φίλησε! Αυτό το
σημάδι είχε δώσει: αυτόν που θα φιλήσει, αυτός είναι.
Ο Ιησούς λέγει στον Ιούδα: «Με φίλημα παραδίνεις τον Υιό του Ανθρώπου;»
Τότε πλησίασαν, συνέλαβαν τον Ιησού και τον έδεσαν.
Ο Πέτρος έβγαλε το μαχαίρι του και έκοψε το αυτί του δούλου του αρχιερέα. Ο
Ιησούς όμως του ζήτησε να βάλει το μαχαίρι στη θήκη του. «Νομίζεις πως δεν μπορώ
να παρακαλέσω τον Πατέρα μου και να μου στείλει περισσότερες από δέκα λεγεώνες

Αγγέλων;» Και στους αρχιερείς και πρεσβύτερους είπε: «Ως ληστή ήρθατε με
μαχαίρια και ξύλα. Κάθε μέρα ήμουν μαζί σας στο ιερό και δεν απλώσατε τα χέρια
σας σε εμένα. Αλλά αυτή είναι η ώρα η δική σας που κυριαρχεί το σκοτάδι»!

(Επιμέλεια: Γεώργιος Φουκαδάκης)